جزیره قطعاتی از خشکی است که در میان آب قرارگرفته است.به مجموعه ای از جزایر نزدیک به هم مجمع الجزایر می گویند. در آبهای سرزمینی ایران تعداد بسیاری جزیره وجود دارد که دارای اهمیت اقتصادی، اکولوژیکی، سیاسی و نظامی و سوق الجیشی می باشند. قریب به اتفاق این جزایر مشرف به آبهای سه استان ساحلی خوزستان، بوشهر و هرمزگان می­باشد.

خلیج‌فارس در مجموع دارای 20 جزیره با مالکیت ایرانی می‌باشد که کوچکترین آن جزیره فارسی با مساحت 0.25کیلومتر مربع و بزرگترین آن جزیره قشم با مساحت 1491 کیلومتر مربع است. از 20 جزیره ایرانی خلیج‌فارس، 11 جزیره دارای سکنه و 9 جزیره یا به طور کلی فاقد سکنه بوده و یا منحصر به چند نفر نیروی نظامی می‌باشد.جزایر ایرانی خلیج‌فارس دارای کاربری‌های مختلفی هستند که از آن جمله می‌توان به کاربری‌های نفتی (مثل خارک)، توریستی و تفریحی (مثل کیش)، اقتصادی (مثل قشم) و سیاسی و نظامی (مانند ابوموسی و هرمز) اشاره کرد. جزایر دارای سکنه، بیشتر کاربری اقتصادی دارند ولی 9 جزیره خالی از سکنه عمدتاً دارای کاربری‌های نظامی و امنیتی بوده و تنها از این بعد در مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی تأثیر‌گذار هستند. غیر از جزایر غیرمسکونی فوق جزیره ابوموسی به لحاظ سیاسی و استراتژیک دارای اهمیت زیادی برای کشور می‌باشد. با وجود ابوموسی مرزهای آبی کشور ما تا میانه خلیج‌فارس گسترش می‌‌یابد و سیادت سیاسی و نظامی ایران را بر منطقه قوت می‌بخشد. همچنین جزایر هرمز و هنگام در تنگه هرمز می‌تواند نقش مهمی را در تأمین امنیت این آبراه استراتژیک ایفا نمایند. کل جمعیت ساکن در جزایر دارای سکنه حدود 115000 می‌باشد که جزیره لارک در استان هرمزگان با 421 نفر دارای کمترین جمعیت و جزیره قشم با 68415 دارای بیشترین جمعیت می‌باشد. شغل ساکنان این جزایر عمدتاً صیادی، زراعت و باغداری محدود، تجارت و خدمات توریستی می‌باشند.

جزایر 1- کیش، 2- فارور، 3- فارورگان، 4- سیری، 5- هرمز، 6- ابوموسی، 7- تنب کوچک، 8- تنب بزرگ، 9- قشم، 10- هنگام، 11- لارک، 12- لاوان، 13- ناز، 14- هندورابی 15- شیدور در آبهای استان هرمزگان واقع شده اند. جزیره ناز که در جنوب قشم در استان هرمزگان واقع شده است از آنجا که مساحت این جزیره کمتر از 1 کیلومتر مربع بوده در گزارش تعیین طول خطوط ساحلی ایران، طول خط ساحلی برای آنها محاسبه نشده است.

جزایر 1- خارک، 2- خارکو، 3- شیف، 4- جبرین (تهمادون)، 5- فارسی، 6- ام الکرم، 7- عباسک، 8- صدف، 9- گرم، 10- خان (ام سیله)، 11- صدرا، 12- نخیلو، 13- شیخ کرامه، 14- مرغی و 15- مطاف در آبهای استان بوشهر واقع شده­اند. جزایر فارسی، ام الکرم، عباسک، صدف، گرم، خان (ام سیله)، صدرا، نخیلو، شیخ کرامه، مرغی و مطاف از آنجا که مساحت این جزایر کمتر از 1 کیلومتر مربع بوده در گزارش تعیین طول خطوط ساحلی ایران، طول خط ساحلی برای آنها محاسبه نشده است.

جزایر 1- مهنازو، 2- قبر ناخدا، 3- بونه و 4- دارا در آبهای استان خوزستان قرار گرفته­اند.

در گزارش تعیین طول خطوط ساحلی ایران، محاسبات جزایر پایدار که درتراز مد مساحت آنها از یک کیلومتر مربع بزرگتر بوده اند در نظر گرفته شده­اند. بر اساس این مطالعات طول خط ساحلی در مقیاس 1:25000 در سواحل جنوب با احتساب جزایر بزرگتر از یک کیلومتر 822 کیلومترمی­باشد. همچنین طول خط ساحلی در مقیاس 1:250000 در سواحل جنوب با احتساب جزایر بزرگتر از یک کیلومتر 716 کیلومتر است.