اعمال مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران، بدون در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی- امنیتی نوار ساحلی امکان‌پذیر نیست؛ وجود جاذبه‌های اقتصادی حوزه‌های خلیج فارس، دریای خزر و دریای عمان، این سه حوزه را تبدیل به کانون‌های ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای کرده است. تنگناها و قابلیت‌های برخاسته از چگونگی پراکنش جغرافیایی و عملکرد نیروهای نظامی و انتظامی در نوار ساحلی جنوب و شمال کشور نقش عوامل سیاسی- امنیتی در ICZM را قابل تأمل ساخته است. خلیج فارس و دریای عمان، در گذر زمان محور تقابل و برخورد فعال و نیمه‌فعال قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای و کانون جذب نیروهای جهانی به سوی خود بوده است.  ناهماهنگی‌های ناشی از سازمان‌های درگیر در سواحل و اثرات امنیتی این ناهماهنگی ها، به علاوه ی ده‌ها عامل دیگر، زمینه و بستری را برای بررسی نقش عوامل سیاسی- امنیتی در درازای ساحل ایجاد نموده است.

کرانه‌های سه گانه ایران یعنی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان به دلیل ساختارهای محیطی ، اجتماعی و اقتصادی و فرآیند های اثر گذار متفاوت کارکردهای بسیار متفاوتی دارند. کرانه خزر را می‌توان ساحل کشاورزی، گردشگری و سکونتی محسوب کرد. در مقابل کرانه خلیج فارس ساحل نفتی، گازی و تجاری و کرانه دریای عمان را می‌توان ساحلی در حاشیه نامید. تفاوت‌های عمده کرانه‌های سه گانه دریائی ایران را می‌توان در جدول (4) جستجو نمود.

جدول (4): تفاوت‌های عمده کرانه‌های سه گانه دریائی ایران

مأخذ: مطالعات سیاسی- امنیتی طرح مدیریت یکپارچه سواحل کشور ، 1386

سه نتیجه استراتژیک از مقایسه کارکردها و هویت این ساحل به دست می آید که در برنامه ریزی‌های محیطی به ویژه برای غلبه بر چندگانگی توسعه اقتصادی ـ اجتماعی ملی و نیز کاستن از نیروی واگرایی و توانمندتر ساختن همگرایی می توان از آن سود بود.

کرانه‌های دریای عمان (مکران) از گواتر تا شرق جاسک و سیریک نه تنها کمتر توسعه یافته ترین کرانه دریایی ایران است. بلکه بر پایه شاخص‌های همه جانبه توسعه اقتصادی ـ اجتماعی، عقب افتاده ترین ناحیه ایران به شمار می رود. طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی برای دسترسی به هدف‌های خود مبنی بر ساماندهی ساحل‌های کشور، این مهم را باید در صدر اولویت‌های خود قرار دهد.

کرانه خزر پرتراکم ترین و شلوغ ترین کرانه ایران و از نقطه نظر جمعیتی در حال گذر به مرحله اشباع جمعیتی است، برخلاف چشم انداز سر سبز طبیعی از نظر برخی شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی منطقه ای کمتر توسعه یافته محسوب می شود. اما آن چه بیش از هر پدیده دیگری در نوار ساحلی خزر به چشم می خورد، به هم ریختگی و بی سامانی همه جانبه ی این کرانه است.

وابستگی همه جانبه ی کشور به خلیج فارس و کرانه‌های آن، از نقطه نظر شاخص‌های ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک برای ایران مهم به شمار می ‌آید لذا می بایست در طرح و برنامه‌های کلان ملی تعدیل آن به نفع دو کرانه مدنظر قرار گیرد.