پیچیدگی موضوع ICZM بر اثر دشواری در ایجاد توازن بین مدیریت و اجرا و همچنین وجود مسائل چند بُعدی و فرابخشی سواحل کشور، وجود روابط سطح‌مند و عدیده بین مراجع دولتی و عمومی اعم از مرکزی، منطقه‌ای، استانی و محلی، تعدد سیاست‌ها و درهم‌تنیدگی عوامل، پیچیدگی مربوط به تصویب و اصلاح قوانین و مقررات، وجود افراد ذینفع در ICZM ، پیچیدگی ذاتی سیستم های دریایی، آمیختگی ICZM با مباحث پیچیده‌ای مانند توسعه، وجود روابط تنگاتنگ بین مباحث ساحلی با موضوع‌های اقتصادی و اجتماعی و وجود نهادهای عدیده در مدیریت سواحل لزوم ساختار و تشکیلات منسجم در طرح مدیریت یکپارچه را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.

نهادها و ساختارهای سازمانی مناطق ساحلی کشور را می‌توان به نهادها و سازمان‌های کلان و اجرایی (ملی و استانی)، نهادها و سازمان‌های پژوهشی و مطالعاتی مربوط به ICZM و نهادها و سازمان‌های غیردولتی مربوط به ICZM تقسیم نمود.

با تحلیل وضعیت موجود نهادها و سازمان‌های کلان، اجرایی، پژوهشی و نهادهای غیردولتی موجود و بررسی وظایف آنها، در مجموع 9 سازمان کلان و 9 سازمان اجرایی مربوط به مناطق ساحلی استخراج شده است. بررسی تداخلات بین سازمان‌های کلان و به تبع آن اجرایی نشان داده است که سازمان‌های اصلی بر هم اثرگذارند. در این میان سازمان حفاظت محیط ‌زیست دارای اثرگذاری فایقه بر دیگر سازمان‌ها است.

طراحی ساختار و سازمان اجرایی ICZM با رویکردی فرآیندگرا استخراج شده است. بر این اساس ستاد مرکزی ICZM دارای چهار بخش: حوزه مدیریت عالی، مدیریت مناطق ساحلی، مدیریت پشتیبانی ویژه و مدیریت پشتیبانی عمومی ‌است. این سازمان دارای مدیریت عالی، دو معاونت، 5 مدیریت تخصصی و یک مدیریت عمومی است. همچنین به لحاظ تخصصی، این سازمان 11 گروه اصلی و 11 گروه پشتیبانی دارد. سازمان و ساختار اجرایی ICZM در استان‌های ساحلی نیز به لحاظ تصمیم‌گیری و اجرا مقید به تصمیمات، ضوابط و دستورالعمل‌های اجرایی ستاد مرکزی‌ است. ستاد ICZM در استان دارای ساختاری مشابه ولی ساده‌تر و کوچک‌تر نسبت به ستاد مرکزی ICZM می باشد. شکل (1) ساختار سازمانی کلان ستاد مرکزی ICZM با تعاملات ماتریسی را نشان می‌دهد.

شورای عالی ICZM به مثابه مجمع و دارای اقتدار مالکانه است. شورای مرکزی ICZM توسط شورای عالی برگزیده می‌شود و در جایگاه مدیریت عالی ICZM ـ به مثابه هیات مدیره‌های شرکت‌ها ـ است. تصمیمات شورای مرکزی برای هیات عامل و رییس آن الزامی است. هیات عامل یک هیات اجرایی موظف است که مرکب از یک رییس هیات عامل و دو معاون ستاد مرکزی می باشد.

جدول (1) ترکیب سطوح مختلف ساختار نهاد مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران را نشان می‌دهد.

شکل (1): ساختار سازمانی کلان ستاد مرکزی ICZM با تعاملات ماتریسی

جدول (1): ترکیب سطوح مختلف ساختار نهاد مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ایران (میم سا)